ADDIE TASARIM MODELİ
ADDIE Modeli, eğitimde Analiz, Tasarım, Geliştirme, Uygulama ve Değerlendirme süreçlerine sitematik bir yaklaşım modelidir. (1)
Analysis (Analiz) A
Design (Tasarım) T
Development (Geliştirme) G
Implementation (Uygulama) U
Evaluation (Değerlendirme) D
ADDIE modelinde her bir aşamasının sonuçları, diğer aşama için birer girdi olmaktadır. Her aşamanın sonunda yer alan değerlendirme süreci ile bir sonraki aşamaya geçiş için onay veya red kararının oluşması sağlanmaktadır. Aşağıdaki şekille bu döngüyü daha iyi kavrayabiliriz. (3)
Eğitim modeli öğrenen merkezli olduğu için yukarıdaki her süreç öğrenme sonuçlarına göre tasarlanır ve aslında bu sonuçlar da ihtiyaç analizinden gelir.
Bu aşamalar çoğu zaman iç içe geçer ve her biri birbiriyle ilişkilidir. Bu bağlamda ADDIE modeli etkili eğitimler tasarlamak için esnek bir yol haritası görevi görür.
1. Analiz
Sistem analiz edilerek problem ve problemin kaynağı tanımlanır. Hedef kitle, öğrenme gereksinimleri, sınırlılıklar, öğrencilerin hazır bulunuşluluk düzeyleri analiz edilir. (2)
- Öğrenenler kimler? ve bu kişilerin karakteristik özellikleri neler?
- Bu kişilerin sahip olması istenilen yeni davranış kalıpları neler?
- Öğrenmeyi engelleyen etmenler var mı? Varsa bunlar nelerdir?
- Yetişkin öğrenme modelleri neler? Hangileri kullanılabilir?
- Bu eğitim sürecinin zaman kısıtlaması var mı? Varsa nedir?
- Eğitim alacak kişilerin görev tanımları nelerdir?
- İş analizi nasıldır?
- Performans sistemi nasıldır ve kriterleri nelerdir?
2. Tasarım (Design)
Tasarım aşaması da öğrenme hedefleri, ölçme araçları, alıştırmalar ve etkinlikler, içerik, konu analizi, ders planlama ve materyal seçimi ile ilgilidir. Tasarım aşaması sistematik ve belirli olmalıdır. Öğretim tasarım planı her bir unsuru detaylara dikkat edilerek hazırlanmalı ve ihtiyaç analizini dikkate alarak planlanmalıdır. Bu aşamadaki adımlar:
- Bilişsel, duyuşsal ve psikomotor hedef davranışlara göre içeriklerin oluşturulması
- Tüm kaynakların incelenmesi (Media, internet, kaynak kitap, uzman kişi, prosedür vb.), hedef davranış ve içerik doğrultusunda öğretim stratejisinin oluşturulması.
- Etkinliklerin ve materyallerin hazırlanması (interaktif veya sınıf)
- Ölçme ve değerlendirme araçlarının hazırlanması
- Tasarımın küçük gruplarda denenmesi (3)
Hedeflere nasıl ulaşılacağı belirlenir. Hedeflere ulaşmak için ortam seçimi, değerlendirme sürecinin tasarımı, öğretim yöntemi ve öğrenme etkinlikleri tasarımı bu basamakta yapılır. (2)
3.Geliştirme (Development)
Bu aşamada, tasarımın test edilmesi sonucunda elde edilen veriler (öğrenen yorumları, deneme uygulamasında karşılaşılan problemler ve tüm gözlem sonuçları) kullanılır. Tasarım aşamasında oluşturulan içerik ve konular, etkinlikler, alıştırmalar, zamanlama, sınıf düzeni, materyaller ve ölçme-değerlendirme araçları tekrar gözden geçirilerek gerekli iyileştirme ve düzeltmeler yapılır. (3)
İlk tasarımı yapılan materyallerin geliştirilme süreci bu aşamada gerçekleşmektedir. (4)
4.Uygulama (Implementation)
aşamasında tasarımı yapılan öğretme sisteminin uygulamasını etkileyecek değişkenler üzerinde çalışılmakta ve gerekli hazırlıklar yapılmaktadır. Özellikle tesislerin ayarlanması, ortamların düzenlenmesi, bütçeleme yapılması ve eğiticilerin eğitimi gibi konular üzerinde durulmaktadır. (5)
5.Değerlendirme(Evaluation)
Öğretim tasarımının verimliliği ve etkililiğini ölçmek için oluşturulan bir değerlendirme sürecidir. Değerlendirme iki bölümden oluşur; şekillendirici yada biçimlendirici olarak tanımlanan ADDIE tasarımının her aşamasında gerçekleştirilen ara değerlendirmeler ve diğeri de özet değerlendirme olarak adlandırılan sürecin sonunda gerçekleştirilen ve ADDIE tasarımının bir bütün olarak değerlendirildiği bölümdür.
Değerlendirme aşamasında incelenmesi gereken başlıca unsurlar:
- Öğretimi değerlendirmede kullanılan teknikler,
- Öğretim tasarımının ( materyallerin ) değerlendirilmesi,
- Kazanımların değerlendirilmesi,
- Bu incelemelere göre yapılması gereken değişiklikler şeklindedir.
ADDIE modelinde her bir aşamasının sonuçları, diğer aşama için birer girdi olmaktadır. Her aşamanın sonunda yer alan değerlendirme süreci ile bir sonraki aşamaya geçiş için onay veya red kararının oluşması sağlanmaktadır. Aşağıdaki şekille bu döngüyü daha iyi kavrayabiliriz. (3)
Kaynakça:
https://ikegitimvegelisim.wordpress.com/2012/02/28/ogretim-sistemi-tasarimi-isd-addie-modeli/ (1)
http://ummuhanyigit.blogspot.com.tr/p/blog-page.html (2)
http://nuriyecelik.blogspot.com.tr/2016/04/addie-tasarim-modeli.html (3)
https://docs.google.com/presentation/d/19df_UNCMMw1pEVoZu6ktVUOvHIEgBJ4HbTbs-O6Lmpc/edit#slide=id.g10b708c4ae_0_45 (4)
http://osmankilinc67.blogspot.com.tr/2016/04/addie-tasarm-modeli.html (5)